Gdy Salomon się modlił,| Pan Bóg powiedział do niego:| «Ponieważ prosiłeś o to, a nie prosiłeś dla siebie o długie życie| ani też o bogactwa,| i nie prosiłeś o zgubę twoich nieprzyjaciół,|| ale prosiłeś dla siebie o umiejętność rozstrzygania spraw sądowych,|| więc spełniam twoje pragnienie| i daję ci serce mądre i rozsądne,|| takie, jakiego przed tobą nie było| i po tobie nie będzie.|||

   I choć nie prosiłeś,| daję ci ponadto bogactwo i sławę,|| tak iż za twoich dni podobnego tobie nie będzie wśród królów.|| Jeśli zaś będziesz postępować moimi drogami,| zachowując moje prawa i polecenia| za przykładem twego ojca, Dawida,|| to przedłużę twoje życie».|||

   Kto przyłożył swoją duszę| do poznania Prawa Najwyższego,| od wczesnego ranka zwróci się do Pana,| który go stworzył,| i przed Najwyższego zaniesie swą prośbę.|| Jeżeli Pan Wielki zechce,| napełni go duchem rozumu,|| on zaś słowa mądrości swej jakby deszcz wyleje| i w modlitwie wychwalać Go będzie.|||

   Sam pokieruje swoją radą i rozumem,| nad ukrytymi Jego tajemnicami zastanawiać się będzie.|| Wyłoży swą naukę o umiejętności postępowania,| a Prawem Przymierza Pana chlubić się będzie.|| Wielu chwalić będzie jego rozum| i na wieki nie będzie zapomniany,|| nie zatrze się pamięć o nim,| a imię jego żyć będzie z pokolenia w pokolenie.|||

   Mądrość jego opowiadać będą narody,| a zgromadzenie wychwalać go będzie.|||

   W dniu Pięćdziesiątnicy| stanął Piotr z Jedenastoma| i przemówił donośnym głosem.|||

   «Mężowie izraelscy,| słuchajcie tego, co mówię:|| Jezusa Nazarejczyka,| Męża, którego posłannictwo Bóg potwierdził wam niezwykłymi czynami,| cudami i znakami,| jakich Bóg przez Niego dokonał wśród was,|| o czym sami wiecie,|| tego Męża,| który z woli, postanowienia i przewidzenia Bożego został wydany,|| przybiliście rękami bezbożnych do krzyża| i zabiliście.|| Lecz Bóg wskrzesił Go,| zerwawszy więzy śmierci,|| gdyż niemożliwe było,| aby ona panowała nad Nim.|||

   Tego właśnie Jezusa wskrzesił Bóg,| a my wszyscy jesteśmy tego świadkami.|| Wyniesiony na prawicę Boga,| otrzymał od Ojca obietnicę Ducha Świętego| i zesłał Go, jak to sami widzicie i słyszycie.|||

   Bo Dawid nie wstąpił do nieba,| a jednak powiada: „Rzekł Pan do Pana mego:| Siądź po prawicy mojej,| aż położę nieprzyjaciół Twoich| jako podnóżek stóp Twoich”.|||

   Niech więc cały dom Izraela| wie z niewzruszoną pewnością,| że tego Jezusa, którego wyście ukrzyżowali,| uczynił Bóg i Panem, i Mesjaszem».|||

   Kiedy Paweł przybył do Antiochii Pizydyjskiej,| przemówił w synagodze:|| «Bracia,| synowie rodu Abrahama| i ci spośród was, którzy się boją Boga!|||

   Nam została przekazana nauka o tym zbawieniu,| bo mieszkańcy Jerozolimy i ich zwierzchnicy| nie uznali Jezusa|| i potępiając Go, wypełnili głosy Proroków, odczytywane co szabat.|| Chociaż nie znaleźli w Nim żadnej winy| zasługującej na śmierć,| zażądali od Piłata, aby Go stracił.|| A gdy wykonali wszystko, co było o Nim napisane,| zdjęli Go z krzyża i złożyli w grobie.|||

   Ale Bóg wskrzesił Go z martwych,|| a On ukazywał się przez wiele dni| tym, którzy z Nim razem poszli z Galilei do Jerozolimy,| a teraz dają świadectwo o Nim przed ludem.|||

   My właśnie głosimy wam Dobrą Nowinę| o obietnicy danej ojcom:|| że Bóg spełnił ją wobec nas| jako ich dzieci,| wskrzesiwszy Jezusa.|| Tak też jest napisane w psalmie drugim:| „Ty jesteś moim Synem, Jam Ciebie dziś zrodził”».|||

   Nauka krzyża głupstwem jest| dla tych, co idą na zatracenie,|| mocą Bożą zaś dla nas,| którzy dostępujemy zbawienia.|||

   Napisane jest bowiem:| «Wytracę mądrość mędrców,| a przebiegłość przebiegłych zniweczę».|| Gdzie jest mędrzec? Gdzie uczony?| Gdzie badacz tego, co doczesne?|| Czyż nie uczynił Bóg głupstwem mądrości świata?|||

   Skoro bowiem świat przez mądrość nie poznał Boga| w mądrości Bożej,|| spodobało się Bogu przez głupstwo głoszenia słowa| zbawić wierzących.|| Tak więc, gdy Żydzi żądają znaków,| a Grecy szukają mądrości,|| my| głosimy Chrystusa ukrzyżowanego,|| który jest zgorszeniem dla Żydów,| a głupstwem dla pogan,|| dla tych zaś, którzy są powołani,| tak spośród Żydów, jak i spośród Greków,| Chrystusem,|| mocą Bożą i mądrością Bożą.|||

   To bowiem, co jest głupstwem u Boga,| przewyższa mądrością ludzi,|| a co jest słabe u Boga,| przewyższa mocą ludzi.|||

   Bracia,| przyszedłszy do was,| nie przybyłem, aby błyszcząc słowem i mądrością,| głosić wam świadectwo Boże.|||

   Postanowiłem bowiem,| będąc wśród was, nie znać niczego więcej,| jak tylko Jezusa Chrystusa,| i to ukrzyżowanego.|| I stanąłem przed wami w słabości i w bojaźni,| i z wielkim drżeniem.|| A mowa moja| i moje głoszenie nauki| nie miały nic z uwodzących przekonywaniem słów mądrości,| lecz były ukazywaniem ducha i mocy,|| aby wiara wasza| opierała się nie na mądrości ludzkiej,| lecz na mocy Bożej.|||

   A jednak głosimy mądrość między doskonałymi,|| ale nie mądrość tego świata| ani władców tego świata, zresztą przemijających.|| Lecz głosimy tajemnicę mądrości Bożej,| mądrość ukrytą,|| tę, którą Bóg przed wiekami przeznaczył ku chwale naszej,|| tę, której nie pojął żaden z władców tego świata;|| gdyby ją bowiem pojęli,| nie ukrzyżowaliby Pana chwały;|| lecz właśnie głosimy,| jak zostało napisane,| to, czego «ani oko nie widziało, ani ucho nie słyszało,| ani serce człowieka nie zdołało pojąć,|| jak wielkie rzeczy| przygotował Bóg tym, którzy Go miłują».|||

   Nam zaś objawił to Bóg przez Ducha.|||

   Duch przenika wszystko,| nawet głębokości Boga samego.|| Kto zaś z ludzi zna to, co ludzkie,| jeżeli nie duch, który jest w człowieku?|| Podobnie i tego, co Boskie,| nie zna nikt, tylko Duch Boży.|||

   Otóż myśmy nie otrzymali ducha świata,| lecz Ducha, który jest z Boga,| dla poznania darów Bożych.|| A głosimy to nie uczonymi słowami ludzkiej mądrości,| lecz pouczeni przez Ducha,| przedkładając duchowe sprawy tym, którzy są z Ducha.|||

   Człowiek zmysłowy bowiem| nie pojmuje tego, co jest z Bożego Ducha.|| Głupstwem mu się to wydaje| i nie może tego poznać,| bo tylko duchem można to rozsądzić.|| Człowiek zaś duchowy rozsądza wszystko,| lecz sam przez nikogo nie jest sądzony.|| Któż więc poznał zamysł Pana,| tak by Go mógł pouczać?|||

   My właśnie| znamy zamysł Chrystusowy.|||

   Mnie, zgoła najmniejszemu ze wszystkich świętych,| została dana ta łaska:|| ogłosić poganom jako Dobrą Nownę| niezgłębione bogactwo Chrystusa|| i wydobyć na światło,| czym jest wykonanie tajemniczego planu,| ukrytego przed wiekami w Bogu,| Stwórcy wszechrzeczy.|| Przez to teraz wieloraka w przejawach mądrość Boga| poprzez Kościół stanie się jawna| Zwierzchnościom i Władzom na wyżynach niebieskich,|| zgodnie z planem wieków,| jaki powziął Bóg w Chrystusie Jezusie, Panu naszym.|| W Nim mamy śmiały przystęp do Ojca| z ufnością, dzięki wierze w Niego.|||

   Zachęcam was| ja, więzień w Panu,| abyście postępowali w sposób godny powołania,| jakim zostaliście wezwani,|| z całą pokorą i cichością,| z cierpliwością,| znosząc siebie nawzajem w miłości.|| Usiłujcie zachować jedność Ducha| dzięki więzi jaką jest pokój.|||

   Jedno jest Ciało i jeden Duch,| bo też zostaliście wezwani do jednej nadziei,| jaką daje wasze powołanie.|| Jeden jest Pan,| jedna wiara, jeden chrzest.|| Jeden jest Bóg i Ojciec wszystkich,| który jest i działa| ponad wszystkimi, przez wszystkich i we wszystkich.|||

   Każdemu zaś z nas została dana łaska| według miary daru Chrystusowego.|| I On ustanowił jednych apostołami, innych prorokami,| innych ewangelistami,| innych pasterzami i nauczycielami| dla przysposobienia świętych do wykonywania posługi,| celem budowania Ciała Chrystusowego,|| aż dojdziemy wszyscy razem| do jedności wiary i pełnego poznania Syna Bożego,|| do człowieka doskonałego,| do miary wielkości według Pełni Chrystusa.|||

   Zdrowe zasady, które posłyszałeś ode mnie,| miej za wzorzec w wierze i miłości| w Chrystusie Jezusie.|| Dobrego depozytu strzeż| z pomocą Ducha Świętego,| który w nas mieszka.|||

   Ty wiec, moje dziecko,| nabieraj mocy w łasce,| która jest w Chrystusie Jezusie,|| a to, co usłyszałeś ode mnie za pośrednictwem wielu świadków,| przekaż zasługującym na wiarę ludziom,| którzy też będą zdolni i innych nauczać.|| Weź udział w trudach i przeciwnościach| jako dobry żołnierz Chrystusa Jezusa.|||

   Zaklinam cię wobec Boga i Chrystusa Jezusa,| który będzie sądził żywych i umarłych,| i na Jego pojawienie się,| i na Jego królestwo:|| głoś naukę,|| nastawaj w porę, nie w porę,| w razie potrzeby wykaż błąd,| poucz,| podnieś na duchu|| z całą cierpliwością, ilekroć nauczasz.|||

   Przyjdzie bowiem chwila, kiedy zdrowej nauki nie będą znosili,| ale według własnych pożądań| – ponieważ ich uszy świerzbią| – będą sobie mnożyli nauczycieli.|| Będą się odwracali od słuchania prawdy,| a obrócą się ku zmyślonym opowiadaniom.|||

   Ty zaś czuwaj we wszystkim,| znoś trudy,|| wykonaj dzieło ewangelisty,| spełnij swe posługiwanie.|||

   Jezus powiedział do swoich uczniów: «Wy jesteście solą ziemi.|| Lecz jeśli sól utraci swój smak,| czymże ją posolić?|| Na nic się już nie przyda,| chyba na wyrzucenie i podeptanie przez ludzi.|||

   Wy jesteście światłem świata.|| Nie może się ukryć miasto położone na górze.|| Nie zapala się też światła i nie stawia pod korcem,| ale na świeczniku, aby świeciło wszystkim, którzy są w domu.|| Tak niech świeci wasze światło przed ludźmi,| aby widzieli wasze dobre uczynki| i chwalili Ojca waszego, który jest w niebie.|||

   Nie sądźcie, że przyszedłem znieść Prawo albo Proroków.|| Nie przyszedłem znieść,| ale wypełnić.|| Zaprawdę bowiem powiadam wam: Dopóki niebo i ziemia nie przeminą,| ani jedna jota, ani jedna kreska| nie zmieni się w Prawie,| aż się wszystko spełni.|| Ktokolwiek więc zniósłby| jedno z tych przykazań,| choćby najmniejszych,| i uczyłby tak ludzi,|| ten będzie najmniejszy w królestwie niebieskim.|| A kto je wypełnia i uczy wypełniać,| ten będzie wielki w królestwie niebieskim».|||

   «Nie każdy, który Mi mówi: „Panie, Panie”,| wejdzie do królestwa niebieskiego,|| lecz ten, kto spełnia wolę mojego Ojca,| który jest w niebie.|| Wielu powie Mi w owym dniu: „Panie,| Panie, czy nie prorokowaliśmy mocą Twego imienia| i nie wyrzucaliśmy złych duchów mocą Twego imienia,| i nie czyniliśmy wielu cudów| mocą Twego imienia?”|| Wtedy oświadczę im: „ Nigdy was nie znałem.|| Odejdźcie ode Mnie| wy, którzy dopuszczacie się nieprawości”.|||

   Każdego więc, kto tych słów moich słucha| i wypełnia je,| można porównać z człowiekiem roztropnym,|| który dom swój zbudował na skale.|| Spadł deszcz, wezbrały potoki, zerwały się wichry| i uderzyły w ten dom.|| On jednak nie runął,| bo na skale był utwierdzony.|| Każdego zaś, kto tych słów moich słucha, a nie wypełnia ich,| można porównać z człowiekiem nierozsądnym,|| który dom swój zbudował na piasku.|| Spadł deszcz, wezbrały potoki, zerwały się wichry| i rzuciły się na ten dom.|| I runął,|| a wielki był jego upadek».|||

   Gdy Jezus dokończył tych mów,| tłumy zdumiewały się Jego nauką.|| Uczył ich bowiem| jak ten, który ma władzę,| a nie jak ich uczeni w Piśmie.|||

   «Królestwo niebieskie| podobne jest do sieci zarzuconej w morze| i zagarniającej ryby wszelkiego rodzaju.|| Gdy się napełniła, wyciągnęli ją na brzeg| i usiadłszy, dobre zebrali w naczynia,| a złe odrzucili.|| Tak będzie przy końcu świata:|| wyjdą aniołowie,| wyłączą złych spośród sprawiedliwych| i wrzucą w piec rozpalony;|| tam będzie płacz i zgrzytanie zębów.|||

   Zrozumieliście to wszystko?»|||
   Odpowiedzieli Mu: «Tak jest».||
   A On rzekł do nich:| «Dlatego każdy uczony w Piśmie,| który stał się uczniem królestwa niebieskiego,| podobny jest do ojca rodziny,| który ze swego skarbca| wydobywa rzeczy nowe i stare».|||

   Jezus powiedział do swoich uczniów: «Nie pozwalajcie nazywać się Rabbi,|| albowiem jeden jest wasz Nauczyciel,| a wy wszyscy braćmi jesteście.|||

   Nikogo też na ziemi nie nazywajcie waszym ojcem;|| jeden bowiem jest Ojciec wasz,| Ten w niebie.|||

   Nie chciejcie również, żeby was nazywano mistrzami,|| bo jeden jest tylko wasz Mistrz,| Chrystus.|||

   Największy z was| niech będzie waszym sługą.|||

   Kto się wywyższa, będzie poniżony,|| a kto się poniża, będzie wywyższony».|||

   Jezus znowu zaczął nauczać nad jeziorem| i bardzo wielki tłum ludzi zebrał się przy Nim.|| Dlatego wszedł do łodzi i usiadł w niej, pozostając na jeziorze,| a cały lud stał na brzegu jeziora.|| Uczył ich wiele w przypowieściach| i mówił im w swojej nauce:|||

   «Słuchajcie:| Oto siewca wyszedł siać.|| A gdy siał, jedno ziarno padło na drogę;| i przyleciały ptaki, i wydziobały je.|| Inne padło na miejsce skaliste, gdzie nie miało wiele ziemi,| i wnet wzeszło, bo nie było głęboko w glebie.| Lecz po wschodzie słońca| przypaliło się i nie mając korzenia, uschło.|| Inne znów| padło między ciernie,|| a ciernie wybujały i zagłuszyły je,| tak że nie wydało owocu.|| Inne w końcu padły na ziemię żyzną,|| wzeszły,| wyrosły i wydały plon:| trzydziestokrotny, sześćdziesięciokrotny i stokrotny».|||

   I dodał:| «Kto ma uszy do słuchania, niechaj słucha».|||

   A gdy był sam,| pytali Go ci, którzy przy Nim byli, razem z Dwunastoma, o przypowieść.|| I mówił im:| «Nie rozumiecie tej przypowieści?| Jakże zrozumiecie inne przypowieści?|| Siewca sieje słowo.|| A oto są ci posiani na drodze:|| u nich sieje się słowo,| a skoro je usłyszą, zaraz przychodzi szatan| i porywa słowo zasiane w nich.|| Podobnie na miejscach skalistych| posiani są ci, którzy gdy usłyszą słowo,| natychmiast przyjmują je z radością;|| lecz nie mają w sobie korzenia| i są niestali.|| Gdy potem przyjdzie ucisk lub prześladowanie z powodu słowa,| zaraz się załamują.|| Są inni, którzy są zasiani między ciernie:|| to są ci, którzy wprawdzie słuchają słowa,| lecz troski tego świata, ułuda bogactwa| i inne żądze wciskają się| i zagłuszają słowo,| tak że zostaje bezowocne.|| W końcu na ziemię żyzną|| zostali posiani ci, którzy słuchają słowa,| przyjmują je i wydają owoc:| trzydziestokrotny, sześćdziesięciokotny i stokrotny».|||

   Jezus znowu zaczął nauczać nad jeziorem| i bardzo wielki tłum ludzi zebrał się przy Nim.|| Dlatego wszedł do łodzi i usiadł w niej, pozostając na jeziorze,| a cały lud stał na brzegu jeziora.|| Uczył ich wiele w przypowieściach| i mówił im w swojej nauce:|||

   «Słuchajcie:| Oto siewca wyszedł siać.|| A gdy siał, jedno ziarno padło na drogę;| i przyleciały ptaki, i wydziobały je.|| Inne padło na miejsce skaliste, gdzie nie miało wiele ziemi,| i wnet wzeszło, bo nie było głęboko w glebie.| Lecz po wschodzie słońca| przypaliło się i nie mając korzenia, uschło.|| Inne znów| padło między ciernie,|| a ciernie wybujały i zagłuszyły je,| tak że nie wydało owocu.|| Inne w końcu padły na ziemię żyzną,|| wzeszły,| wyrosły i wydały plon:| trzydziestokrotny, sześćdziesięciokrotny i stokrotny».|||

   I dodał:| «Kto ma uszy do słuchania, niechaj słucha».|||

   «Nie jest dobrym drzewem| to, które wydaje zły owoc,|| ani złym drzewem| to, które wydaje dobry owoc.|| Po owocu bowiem poznaje się każde drzewo:|| nie zrywa się fig z ciernia| ani z krzaka jeżyny| nie zbiera się winogron.|||

   Dobry człowiek| z dobrego skarbca swego serca wydobywa dobro,|| a zły człowiek| ze złego skarbca wydobywa zło.|| Bo z obfitości serca mówią jego usta».|||